Health Rodos: Ανησυχητικά παραμένουν τα ποσοστά στην Ελλάδα σχετικά με το κάπνισμα, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για το 2023, τα οποία ανακοινώθηκαν στις 6 Αυγούστου 2025. Η χώρα κατέχει μία από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την καπνιστική συμπεριφορά, με τις Ελληνίδες να κατέχουν τη θλιβερή πρωτοκαθεδρία ανάμεσα στις Ευρωπαίες γυναίκες, ενώ συνολικά η Ελλάδα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση σε ποσοστά καπνιστών, αμέσως πίσω από τη Βουλγαρία.
Παρ’ όλα αυτά, παρά τις νομικές ρυθμίσεις για την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους και εσωτερικούς χώρους, καθώς και τις καμπάνιες ενημέρωσης και πρόληψης, η χώρα μας παραμένει σε υψηλές θέσεις στην αρνητική αυτή λίστα. Η αδυναμία εφαρμογής των νόμων και η κοινωνική αποδοχή του καπνίσματος φαίνεται πως υπονομεύουν κάθε θετική προσπάθεια που γίνεται σε θεσμικό επίπεδο.
Στοιχεία που σοκάρουν: 36% καπνιστές στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την στατιστική ανάλυση της Eurostat, το 36% των Ελλήνων από 15 ετών και άνω αναφέρει ότι καπνίζει, είτε τακτικά είτε περιστασιακά. Αυτό το ποσοστό τοποθετεί την Ελλάδα στη δεύτερη θέση στην Ε.Ε., πίσω από τη Βουλγαρία που έχει 37%, και είναι αρκετά μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 24%.
Το ότι σχεδόν ένας στους τρεις Έλληνες καπνίζει δείχνει ότι το κάπνισμα παραμένει μέρος της καθημερινής ζωής για μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη δημόσια υγεία, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και την ποιότητα ζωής στο σύνολό της.
Πρώτες στην Ευρώπη οι Ελληνίδες στο κάπνισμα
Εξίσου ανησυχητική είναι η κατάσταση των Ελληνίδων, οι οποίες φαίνεται να καπνίζουν περισσότερο από κάθε άλλη γυναίκα στην Ε.Ε. Συγκεκριμένα, το 32% των Ελληνίδων δηλώνουν καπνίστριες, σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ο οποίος δεν ξεπερνά το 21%.
Αμέσως μετά την Ελλάδα ακολουθούν η Κροατία με ποσοστά γύρω στο 30% και η Ρουμανία με 29%. Αυτή η πρωτοκαθεδρία των Ελληνίδων ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τους ειδικούς της δημόσιας υγείας, καθώς το κάπνισμα σχετίζεται άμεσα με καρδιοπάθειες, καρκίνους, αναπνευστικά προβλήματα και άλλες χρόνιες ασθένειες.
Για τους άνδρες, η εικόνα είναι επίσης ανησυχητική, με τα ποσοστά στην Ελλάδα να αγγίζουν το 40%, αν και δεν κατέχουμε την πρην θέση σε αυτή την κατηγορία. Παρ’ όλο αυτό, η γενική εικόνα του ενήλικου πληθυσμού παραμένει μεταξύ των χειρότερων της ηπείρου.
Σκανδιναβικό πρότυπο: Εκεί που το κάπνισμα υποχωρεί σταθερά
Αντίθετα με την κατάσταση στην Ελλάδα, οι σκανδιναβικές και δυτικοευρωπαϊκές χώρες έχουν καταφέρει να μειώσουν εντυπωσιακά τα ποσοστά καπνίσματος στους πολίτες τους.
Η Σουηδία, με ποσοστό μόλις 8%, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχίας, ακολουθούμενη από την Ολλανδία με 11% και τη Δανία με 14%. Οι χώρες αυτές έχουν υιοθετήσει συστηματικές πολιτικές πρόληψης, αυστηρούς ελέγχους και ευρεία ενημέρωση, γεγονός που αποδίδει καρπούς.
Συνολικά στην Ε.Ε., τα ποσοστά καπνίσματος εμφανίζουν σταδιακή πτωτική πορεία. Από 26% το 2017, το ποσοστό έχει μειωθεί στο 24% το 2023, κάτι που αποδεικνύει την επιτυχία των ευρωπαϊκών στρατηγικών κατά του καπνίσματος. Ωστόσο, η Ελλάδα παραμένει στάσιμη, με ελάχιστες αλλαγές, γεγονός που προσδιορίζει την αδυναμία εφαρμογής και συνέχειας στις εσωτερικές πολιτικές υγείας.
Νομοθεσία υπάρχει, εφαρμογή όχι
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η Ελλάδα διαθέτει, θεωρητικά, ένα από τα πιο αυστηρά νομικά πλαίσια για την απαγόρευση του καπνίσματος. Από το 2010 ισχύουν περιορισμοί για το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους, ενώ το 2019 εισήχθησαν πρόσθετα μέτρα, περιλαμβάνοντας και τα προϊόντα ατμίσματος.
Πλέον, απαγορεύεται το κάπνισμα σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης, σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, εστιατόρια και σε ανοιχτούς χώρους όπου βρίσκονται ανήλικοι. Ωστόσο, οι έλεγχοι είναι σποραδικοί, τα πρόστιμα εικάζεται ότι είναι ελάχιστα και συχνά οι ίδιοι οι επιχειρηματίες εφαρμόζουν ανοχή στις παραβάσεις του νόμου.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα πολλών νυχτερινών μαγαζιών, μπαρ και καφέ όπου το κάπνισμα συνεχίζεται χωρίς κανέναν έλεγχο, καθιστώντας τη νομοθεσία σε «γράμμα κενό».
Η μείωση του καπνίσματος συγκαταλέγεται στους κύριους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην κατηγορία «Καλή υγεία και ευεξία». Παρόλα αυτά, η πορεία της Ελλάδας απέχει σημαντικά από αυτόν τον στόχο.
πηγή: trelokouneli.gr
