Health Rodos: Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί έντονο πόνο και φλεγμονή. Μάθε τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσεις και πώς η σωστή διατροφή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την καθημερινότητά σου.

Η Ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια συχνή μορφή αρθρίτιδας. Προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις οι οποίες εμφανίζονται θερμές, διογκωμένες, πονούν, μπορεί να είναι ερυθρές και έχουν μειωμένο εύρος κίνησης. Είναι χρόνια νόσος, προσβάλλει σχεδόν όλες τις αρθρώσεις του σώματος και το αποτέλεσμα της είναι η καταστροφή του χόνδρου των οστών, των τενόντων και συνδέσμων τους.

Ποιούς προσβάλλει
Εμφανίζεται περίπου στο 1% του πληθυσμού. Συνήθως προσβάλλονται οι ηλικίες των 30-40 όμως μπορεί να εμφανισθεί σε κάθε ηλικία από την παιδική μέχρι τη γεροντική. Προσβάλλονται όλες οι φυλές. Οι γυναίκες εμφανίζουν τη νόσο 3 φορές συχνότερα από τους άντρες
Τι προκαλεί την ρευματοειδή αρθρίτιδα
Η αιτία που την προκαλεί δεν είναι ακόμη γνωστή, όμως είναι γνωστός ο μηχανισμός της και ότι το ανοσολογικό σύστημα του ασθενούς παίζει σημαντικό ρόλο. Το ανοσολογικό σύστημα είναι το αμυντικό όπλο του οργανισμού σε οτιδήποτε ξένο (μικρόβια, ιοί και άλλα ξένα κύτταρα) προς αυτόν προσπαθήσει να τον προσβάλλει.

Στην περίπτωση της Ρευματοειδούς αρθρίτιδας ο οργανισμός λανθασμένα αναγνωρίζει κύτταρα των αρθρώσεων σαν ξένα και προσπαθεί να τα καταστρέψει για να προφυλάξει τον εαυτό του. Στη διαδικασία αυτή αυξάνεται η ποσότητα του υγρού που υπάρχει στις αρθρώσεις και προκαλείται φλεγμονή.
Αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μορίων, ενζύμων, και αντισωμάτων που προκαλούν την καταστροφή της άρθρωσης, ιδιαίτερα του λεπτού προστατευτικού στρώματος που περιβάλλει τα άκρα των οστών στις αρθρώσεις, που είναι ο χόνδρος. Αν ο χόνδρος αρχίζει να καταστρέφεται, δεν έχει την ικανότητα να επιδιορθωθεί με συνέπεια η άρθρωση να χάνει τη σταθερότητά της, την κινητικότητά της, να πονά και τελικά να καταστρέφεται.

Όλη η παραπάνω διαδικασία φαίνεται ότι καθορίζεται από κάποια γονίδια που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της ΡΑ. Βέβαια πολλά από τα γονίδια αυτά υπάρχουν σε μεγάλο αριθμό του πληθυσμού που ποτέ δεν πρόκειται να αναπτύξει ΡΑ. Θεωρείται ότι αυτά τα γονίδια κάνουν ευαίσθητο τον οργανισμό για την ανάπτυξη της νόσου. Όμως δεν έχει εξηγηθεί γιατί κάποιοι δεν την εμφανίζουν ποτέ.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας;
Τα συνήθη συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις (μικρές αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, μεγάλες αρθρώσεις, όπως γόνατα, αγκώνες, ώμοι, άλλα και σπονδυλική στήλη)
• Δυσκαμψία
• Κόπωση, κατάθλιψη και ευερεθιστότητα
• Αναιμία
• Συμπτώματα γρίπης, όπως κακουχία, εξάψεις και εφιδρώσεις

Λιγότερο συνήθη συμπτώματα:

• Απώλεια βάρους
• Οφθαλμική φλεγμονή
• Ρευματοειδή οζίδια
• Φλεγμονή σε άλλα μέρη του σώματος (καρδιά, πνεύμονες, δέρμα)

Παροδικά συμπτώματα:

• Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ενδέχεται να εμφανίζει κρίσεις (έξαρση των συμπτωμάτων) οι οποίες υποχωρούν στη συνέχεια.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα και διατροφή
Από το 1930 οι ερευνητές έχουν διερευνήσει τη σχέση μεταξύ της διατροφής και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Παρότι δεν υπάρχει στοχευμένη θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ), φαίνεται ότι συγκεκριμένα τρόφιμα και διαιτητικά συμπληρώματα μπορούν να συνεισφέρουν στην ύφεση των συμπτωμάτων.

Βασικές συστάσεις διατροφής
Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα οφείλουν να ακολουθούν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, η οποία θα τους εξασφαλίσει ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Η διατροφή τους θα πρέπει να διαθέτει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Κατανάλωση ποικιλίας τροφών.
• Ικανοποιητική φυσική δραστηριότητα.
• Προτίμηση σε προϊόντα ολικής άλεσης, λαχανικά και φρούτα.
• Αποφυγή τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη και σάκχαρα
• Μέτρια κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.

Καλό θα είναι να αποφεύγονται τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία συχνά έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε συντηρητικά, απλά σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά.
Όσο μεγαλύτερος είναι ο έλεγχος των τροφίμων που καταναλώνονται, τόσο πιο πολλά θα είναι και τα οφέλη για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, αλλά και για τη συνολική υγεία.
Μονοακόρεστα και πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά
Το ελαιόλαδο αποτελεί ένα τρόφιμο που έχει αποδειχτεί ότι ελαττώνει τη φλεγμονή, τόσο λόγω των μονοακόρεστων λιπαρών όσο και λόγω της αντιοξειδωτικής βιταμίνης Ε που περιέχει.
Τα μονοακόρεστα σε συνδυασμό με τα ω-3 λιπαρά οξέα δημιουργούν μια ισχυρή φυσική αντιφλεγμονώδη προστασία στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Τα ω-3 λιπαρά εντοπίζονται σε εμπλουτισμένες φυτικές μαργαρίνες, σε ξηρούς καρπούς όπως τα αμύγδαλα, σε άγρια χόρτα όπως η γλιστρίδα και η αδράχλα, σε ψάρια –ιδιαίτερα σε λιπαρά– όπως ο σολομός και στα θαλασσινά.
Αντιοξειδωτικές ουσίες
Η οξείδωση είναι μια φυσική διεργασία, η οποία συνδέεται στενά με τη φλεγμονώδη αρθρίτιδα και οδηγεί σε βλάβη των κυττάρων και των ιστών.
Αντιοξειδωτικές ουσίες όπως οι βιταμίνες C και E, το καροτένιο, το λυκοπένιο και τα φλαβονοειδή επιβραδύνουν αυτή τη διαδικασία. Τα εν λόγω συστατικά βρίσκονται κυρίως στα φρούτα και στα λαχανικά.
Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να καταναλώνονται περισσότερα από αυτά τα τρόφιμα, τα οποία είναι πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά.
Αντιμετώπιση του υποσιτισμού και των θρεπτικών ελλείψεων
Οι πιο συχνά παρατηρούμενες ελλείψεις βιταμινών και ανόργανων στοιχείων σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα αφορούν το φυλλικό οξύ, τις βιταμίνες Β6, Β12, C, D, Ε, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, τον ψευδάργυρο και το σελήνιο.
Αν και τα τρόφιμα αποτελούν πάντα την προτιμώμενη πηγή για τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία, ίσως κριθεί απαραίτητο οι ασθενείς να χρησιμοποιήσουν διατροφικά συμπληρώματα ώστε αυτά να αντισταθμίσουν τις θρεπτικές ανεπάρκειες και να λειτουργήσουν ως αρωγός για τη βελτίωση της διατροφικής τους κατάστασης.
Η αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως είναι η βιταμίνη Ε και εμμέσως το σελήνιο, μπορεί να μειώσει τις ελεύθερες ρίζες στην εσωτερική επιφάνεια των αρθρώσεων, καθώς και το πρήξιμο και τον πόνο.

Τι πρέπει να αποφεύγεται στη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Τα παρακάτω συστατικά ευνοούν τη διαδικασία της φλεγμονής και αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών.
Κορεσμένα λιπαρά
Τα κορεσμένα (ζωικά) λιπαρά οξέα αυξάνουν τη φλεγμονή. Βρίσκονται κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης, όπως το χοιρινό, το μοσχάρι, το αρνί, το κατσίκι, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) και το βούτυρο.
Τρανς λιπαρά
Μια ιδιαίτερη κατηγορία λιπαρών οξέων αποτελούν τα τρανς, τα οποία σχετίζονται με την πρόκληση φλεγμονής. Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία, αλλά προέρχονται κυρίως από τα πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία, λόγω θερμικής κυρίως επεξεργασίας, έχουν αλλοιωθεί.
Τρόφιμα που περιέχουν τρανς λιπαρά είναι όλα εκείνα τα οποία μαγειρεύονται –τηγανίζονται ή ψήνονται– με σπορέλαια, όπως πατατάκια, γαριδάκια, τηγανητές πατάτες, τηγανισμένα λαχανικά, αρτοσκευάσματα τύπου κρουασάν, έτοιμες ζύμες κ.λπ.
Νιτρώδεις ενώσεις
Τα επεξεργασμένα κρέατα, όπως τα αλλαντικά, περιέχουν ορισμένα χημικά, όπως τα νιτρώδη, τα οποία σχετίζονται με αυξημένη φλεγμονή και χρόνιες παθήσεις. Σε χάμπουργκερ, κοτόπουλο ή άλλα κρέατα που έχουν τηγανιστεί σε υψηλές θερμοκρασίες, αυξάνεται η ποσότητα των τελικών προϊόντων της προηγμένης γλυκοζυλίωσης (AGEs). Παρόλο όμως που δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ των AGEs και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, έχουν βρεθεί πολλοί ασθενείς με υψηλά επίπεδα AGEs στο αίμα.

Αλάτι και ζάχαρη
Με δεδομένο το γεγονός ότι οι ασθενείς ακολουθούν θεραπεία με κάποιο σκεύασμα που περιέχει κορτιζόνη, θα πρέπει να μειώσουν ή και να αφαιρέσουν από τη διατροφή τους το αλάτι και τη ζάχαρη. Θα πρέπει να αποφεύγεται το επιτραπέζιο αλάτι, που χρησιμοποιείται κατά το μαγείρεμα ή επιπλέον στο πιάτο ή στη σαλάτα και να αντικαθίσταται από μπαχαρικά, μυρωδικά ή υποκατάστατο αλατιού.
Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στο αλάτι που βρίσκεται μέσα στις τροφές (συνήθως ως νάτριο, που είναι συστατικό του αλατιού). Τέτοιες τροφές αποτελούν τα αλλαντικά, τα καπνιστά, οι κονσέρβες, τα κατεψυγμένα λαχανικά, οι διάφορες σως, τα πατατάκια και τα αντίστοιχα προϊόντα, η μαγειρική σόδα, οι αλατισμένοι ξηροί καρποί και τα αλμυρά τυριά.
Όσον αφορά τη ζάχαρη (ακόμα και το μέλι), θα πρέπει να αποφεύγεται τόσο ως επιτραπέζια στον καφέ, στα ροφήματα κ.α. όσο και ως συστατικό γλυκών, αναψυκτικών κ.λπ.
Με πληροφορίες από Λόγω Διατροφής , tosomasoumilaei.gr , hygeia.gr , και www.onmed.gr

πηγή: giatros-in.gr