Health Rodos: Το σώμα μας είναι ένας εξαιρετικά πολύπλοκος μηχανισμός που εργάζεται ασταμάτητα για να μας διατηρεί σε ισορροπία. Ωστόσο, σε καθημερινή βάση, εκτίθεται σε εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες που προκαλούν βλάβες. Ένας από τους πιο «αόρατους εχθρούς» είναι το οξειδωτικό στρες – μια κατάσταση που επιταχύνει τη φθορά των κυττάρων και έχει συνδεθεί με πληθώρα χρόνιων ασθενειών και την πρόωρη γήρανση. Ευτυχώς, τα αντιοξειδωτικά είναι το φυσικό μας «όπλο» για να ενισχύσουμε την άμυνα του οργανισμού.Τι είναι οι ελεύθερες ρίζες και το οξειδωτικό στρες;Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθή μόρια που δημιουργούνται φυσικά κατά τη διάρκεια των μεταβολικών διεργασιών, αλλά και λόγω εξωτερικών παραγόντων όπως:Advertisment
- το κάπνισμα
- η ατμοσφαιρική ρύπανση
- η υπεριώδης ακτινοβολία
- η κακή διατροφή και το χρόνιο στρες
Αυτά τα μόρια έχουν ένα ασύζευκτο ηλεκτρόνιο και αναζητούν σταθερότητα, «κλέβοντας» ηλεκτρόνια από άλλα κύτταρα. Αυτό προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση φθοράς – γνωστή ως οξειδωτικό στρες – που μπορεί να βλάψει:
- τα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών
- τις πρωτεΐνες
- το DNA
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η φθορά σχετίζεται με:
- καρδιοπάθειες
- διαβήτη τύπου 2
- νόσο Alzheimer
- καρκίνο
- πρόωρη γήρανση του δέρματος και του οργανισμού
Ο ρόλος των αντιοξειδωτικώνΤα αντιοξειδωτικά είναι μόρια που «δίνουν» ένα ηλεκτρόνιο στις ελεύθερες ρίζες χωρίς να αποσταθεροποιηθούν οι ίδιες. Έτσι, σταματούν την αλυσιδωτή αντίδραση και προστατεύουν τα κύτταρα.AdvertismentΟ οργανισμός παράγει ενδογενή αντιοξειδωτικά (όπως η γλουταθειόνη), όμως αυτά δεν επαρκούν όταν το οξειδωτικό φορτίο είναι αυξημένο – και τότε χρειάζεται υποστήριξη μέσω διατροφής.Κύριες κατηγορίες αντιοξειδωτικών και οι πηγές τους1. Βιταμίνη CΥδατοδιαλυτή, ισχυρή αντιοξειδωτική βιταμίνη που προστατεύει το ανοσοποιητικό και ανακυκλώνει άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε.
- Πηγές: εσπεριδοειδή, φράουλες, ακτινίδιο, πιπεριές, μπρόκολο
2. Βιταμίνη ΕΛιποδιαλυτή βιταμίνη που προστατεύει τα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών.
- Πηγές: αμύγδαλα, ηλιόσποροι, αβοκάντο, ελαιόλαδο
3. ΠολυφαινόλεςΦυτοχημικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Υπάρχουν σε πολλά φυτικά τρόφιμα και έχουν αντικαρκινική και αντιφλεγμονώδη δράση.
- Πηγές: μούρα, πράσινο τσάι, μαύρη σοκολάτα, κόκκινο κρασί (με μέτρο)
4. ΦλαβονοειδήΥποκατηγορία των πολυφαινολών με προστατευτική δράση στο καρδιοαγγειακό και στον εγκέφαλο.
- Πηγές: κρεμμύδια, μήλα, εσπεριδοειδή, μαϊντανός, κακάο
Τρόφιμα-κλειδιά πλούσια σε αντιοξειδωτικά1. BerriesΦράουλες, μύρτιλα, βατόμουρα – όλα πλούσια σε ανθοκυανίνες, πολυφαινόλες που προστατεύουν τον εγκέφαλο και τα αγγεία.2. Πράσινο ΤσάιΠεριέχει κατεχίνες – ιδιαίτερα την EGCG – με αποδεδειγμένη αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση. Βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου και στη μείωση της LDL χοληστερίνης.3. ΚουρκουμάςΗ κουρκουμίνη, η δραστική ουσία του κουρκουμά, είναι ένα από τα πιο ισχυρά φυσικά αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη. Συνδυάζεται ιδανικά με μαύρο πιπέρι για βελτιωμένη απορρόφηση.4. Μαύρη Σοκολάτα (70% και άνω)Πλούσια σε φλαβονόλες που προστατεύουν τα αγγεία και βελτιώνουν τη ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο. Ενισχύει τη διάθεση και την ενέργεια – πάντα με μέτρο.Η σχέση με τις χρόνιες παθήσεις και την πρόωρη γήρανσηΤο οξειδωτικό στρες θεωρείται ένας από τους κύριους μηχανισμούς γήρανσης, σύμφωνα με τη θεωρία της ελεύθερης ρίζας. Ουσιαστικά, όσο πιο πολλά οξειδωτικά φορτία δεχόμαστε – από κακή διατροφή, τοξίνες, στρες, έλλειψη ύπνου – τόσο πιο γρήγορα φθείρονται τα κύτταρά μας.Τα αντιοξειδωτικά δρουν σαν φυσική ασπίδα:
- μειώνουν τη φλεγμονή
- προστατεύουν το DNA και τις μεμβράνες των κυττάρων
- βελτιώνουν τη λειτουργία των μιτοχονδρίων
- προλαμβάνουν τη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου
Αυτό μεταφράζεται σε χαμηλότερο κίνδυνο για:
- υπέρταση
- μεταβολικό σύνδρομο
- γνωστική έκπτωση
- δερματική γήρανση και χαλάρωση
Πώς να αυξήσεις την πρόσληψη αντιοξειδωτικών καθημερινά
- Κατανάλωσε φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής σε κάθε γεύμα
- Πιες ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι ή αφέψημα με κουρκουμά καθημερινά
- Χρησιμοποίησε μυρωδικά και καρυκεύματα (π.χ. ρίγανη, δεντρολίβανο, κανέλα)
- Προτίμησε τροφές με έντονα χρώματα – είναι δείκτης υψηλής αντιοξειδωτικής αξίας
- Μείωσε τα τηγανητά, τα επεξεργασμένα σνακ και τη ζάχαρη, που αυξάνουν το οξειδωτικό φορτίο
Η ισορροπία μεταξύ ελεύθερων ριζών και αντιοξειδωτικών είναι κρίσιμη για τη μακροχρόνια υγεία. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τις ελεύθερες ρίζες – είναι μέρος της ζωής. Αλλά μπορούμε να ενισχύσουμε τον οργανισμό μας με τις σωστές διατροφικές επιλογές.Η κατανάλωση πλούσιων σε αντιοξειδωτικά τροφών, η διαχείριση του άγχους, η σωματική δραστηριότητα και ο ποιοτικός ύπνος είναι τα κλειδιά για ένα νεανικό σώμα και έναν καθαρό νου.Διάλεξε σήμερα κάτι χρωματιστό, φυσικό και αληθινό στο πιάτο σου. Το σώμα σου θα το αναγνωρίσει και θα σε ανταμείψει.Σημείωση: Οι πληροφορίες του άρθρου έχουν εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστούν την ιατρική γνωμάτευση. Για εξατομικευμένες συμβουλές ή αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής, συστήνεται η συνεννόηση με τον γιατρό ή τον διατροφολόγο σας.Πηγές:
- Valko M, Leibfritz D, Moncol J, Cronin MT, Mazur M, Telser J. Free radicals and antioxidants in normal physiological functions and human disease. The International Journal of Biochemistry & Cell Biology. 2007;39(1):44-84.
- Lobo V, Patil A, Phatak A, Chandra N. Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health. Pharmacognosy Reviews. 2010;4(8):118-126.
- Burton GJ, Jauniaux E. Oxidative stress. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology. 2011;25(3):287-299.
- Scalbert A, Johnson IT, Saltmarsh M. Polyphenols: antioxidants and beyond. The American Journal of Clinical Nutrition. 2005;81(1 Suppl):215S–217S.
πηγή: enallaktikidrasi.com
