Health Rodos: Οι αλλαγές που βιώνουμε αυτή τη δεκαετία της ζωής μας μπορεί να θεωρούνται απολύτως φυσιολογικές, καθώς και να βασίζονται τόσο σε γενετική προδιάθεση όσο και σε επιλογές τρόπου ζωής, όπως η διατροφή και η φυσική δραστηριότητα – πρόκειται, δηλαδή, για ένα δυναμικό σύνολο παραγόντων που δρουν αθροιστικά με την πάροδο του χρόνου.
Ποιες αλλαγές, όμως, θεωρούνται φυσιολογικές και ποιος ο ρόλος της πρόληψης στην υγεία μας;
1. Αλλοιώσεις στην όραση
Καθώς μεγαλώνουμε, αρχίζουν να εμφανίζονται φυσιολογικές αλλοιώσεις στην όραση, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με την ελαστικότητα του φακού του ματιού. Το πότε ξεκινάει η πρεσβυωπία δεν είναι απόλυτο, όμως οι πρώτες ενδείξεις αρχίζουν συνήθως μετά τα 40, όπως αναφέρει ο χειρουργός οφθαλμίατρος Θάνος Μπεζατης. Η πρεσβυωπία αφορά τη σταδιακή αδυναμία εστίασης σε κοντινές αποστάσεις και αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη της γήρανσης του οφθαλμού. Από τις έρευνες προκύπτει ότι πάνω από το 80% των ατόμων ηλικίας 45-55 παρουσιάζουν πρεσβυωπία σε κάποιο βαθμό.
Άλλες οφθαλμολογικές παθήσεις που αρχίζουν να εμφανίζονται την ίδια περίοδο περιλαμβάνουν την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, το γλαύκωμα και τον καταρράκτη, ο οποίος, σύμφωνα με μελέτη του γιατρού για την πάθηση, επηρεάζει περίπου το 20% των ατόμων ηλικίας 65-74, με πρώιμες μορφές να ξεκινούν ήδη από τα 40-50.
2. Ορμονικές μεταβολές: Μια σταδιακή προσαρμογή
Μετά τα 40, οι αλλαγές στις συγκεντρώσεις των ορμονών φύλου, ιδιαίτερα των οιστρογόνων στις γυναίκες και της τεστοστερόνης στους άνδρες, είναι σταδιακές αλλά σημαντικές. Στις γυναίκες, η περίοδος της περιεμμηνόπαυσης ξεκινά συχνά ανάμεσα στα 40 και 45, οδηγώντας σε ακανόνιστο κύκλο, εξάψεις και μεταβολές στη διάθεση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτές οι αλλαγές μπορεί να διαρκέσουν έως και 10 χρόνια προ της εμμηνόπαυσης.
Στους άνδρες, η σταδιακή πτώση της τεστοστερόνης μπορεί να σχετίζεται με μειωμένη μυϊκή μάζα, χαμηλότερη ενέργεια και διαταραχές στη σεξουαλική λειτουργία. Η Endocrine Society αναγνωρίζει ότι περίπου το 20% των ανδρών άνω των 60 παρουσιάζουν βιοχημικά χαμηλές τιμές τεστοστερόνης, αν και όχι απαραίτητα με κλινικά συμπτώματα.
3. Μεταβολισμός και έλεγχος βάρους
Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός μειώνεται κατά μέσο όρο 1-2% ανά δεκαετία μετά την ηλικία των 20, κυρίως λόγω μείωσης της άλιπης μυικής μάζας. Αν και ο μεταβολισμός διατηρείται σχετικά σταθερός μέχρι περίπου τα 60 έτη, μικρές αλλαγές ξεκινούν ήδη από τη δεκαετία των 40.
Η αύξηση του κοιλιακού λίπους την ίδια περίοδο σχετίζεται όχι μόνο με μειωμένη φυσική δραστηριότητα, αλλά και με αλλαγές στην ευαισθησία στην ινσουλίνη. Ο κίνδυνος εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου αυξάνεται σημαντικά, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να επισημαίνει ότι πάνω από το 25% των ενηλίκων άνω των 40 ετών εμφανίζουν στοιχεία μεταβολικού συνδρόμου.
4. Καρδιαγγειακή υγεία: Αυξημένοι παράγοντες κινδύνου
Δυστυχώς μετά τα 40, η αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα LDL χοληστερόλης και η αρτηριακή δυσκαμψία τείνουν να αυξάνονται. Η American Heart Association προτείνει ετήσιο έλεγχο μετά τα 40, ιδίως για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας.
Οι γυναίκες, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση, παρουσιάζουν αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου λόγω της απώλειας της καρδιοπροστατευτικής δράσης των οιστρογόνων. Αυτό καθιστά την πρώιμη αναγνώριση και παρέμβαση ακόμη πιο σημαντική.
5. Μυοσκελετικό σύστημα και κινητικότητα
Η μυϊκή μάζα μειώνεται κατά μέσο όρο 3-8% ανά δεκαετία μετά τα 30 και η πτώση αυτή επιταχύνεται μετά τα 60. Η σαρκοπενία, δηλαδή η παθολογική απώλεια μυϊκής μάζας, μπορεί να ξεκινήσει από την τέταρτη δεκαετία της ζωής, ιδιαίτερα σε άτομα με καθιστική ζωή.
Η μείωση της οστικής πυκνότητας (ιδιαίτερα στις γυναίκες) καθιστά σημαντικό τον προληπτικό έλεγχο για οστεοπενία και οστεοπόρωση με μέτρηση BMD (Bone Mineral Density) μετά τα 50, ή και νωρίτερα σε περιπτώσεις παραγόντων κινδύνου.
Σε καμία περίπτωση η δεκαετία των 40 δεν είναι απαρχή… παρακμής. Παραμένει, όμως, μια σημαντική φάση προσαρμογής και πρόληψης καθώς οι βιολογικές αλλαγές είναι αναμενόμενες. Μέσα από τεκμηριωμένες πρακτικές και προληπτικές παρεμβάσεις, οι γονείς (και γενικά όλοι οι ενήλικες) μπορούν να διατηρήσουν την υγεία τους και να προλάβουν διάφορα θέματα υγείας με ολιστικό και τεκμηριωμένο τρόπο.
πηγή: mama365.gr