Health Rodos: Σίγουρα σε καμία εποχή δεν αγαπούσαν όλα τα παιδιά… τον ήχο του κουδουνιού, όμως είτε το αντιλαμβάνονταν τότε είτε όχι, το σχολείο μπορούσε να τους διευρύνει τους ορίζοντες και να τους δώσει κίνητρο για να εξελιχθούν.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, φαίνεται πως το σχολείο μιλά μια γλώσσα που οι νέοι δεν καταλαβαίνουν. Το σχολείο οφείλει να μπορεί να επικοινωνεί με τους μαθητές και να τους δίνει έμπνευση. Όμως πλέον οι νέοι χάνουν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον τους για αυτό, αφού νιώθουν πώς ούτε μπορεί να συμβαδίσει μαζί τους, πόσο μάλλον να τους μάθει κάτι καινούργιο.
Η γενιά που ζει «σε μια οθόνη»
Η σημερινή γενιά μαθητών —η λεγόμενη Generation Z και τα μικρότερα παιδιά της Generation Alpha— μεγάλωσε σε έναν κόσμο όπου η πληροφορία αλλάζει κάθε δευτερόλεπτο. Έμαθαν να «διαβάζουν» εικόνες, να επεξεργάζονται ήχο και βίντεο, να επικοινωνούν με emojis και stories, να αναζητούν απαντήσεις για ό,τι περάσει απ’το μυαλό τους με ένα μόνο άγγιγμα στην οθόνη.
Κι όμως, τα παιδιά αυτά κάθε πρωί πρέπει να κάθονται σε μια σχολική αίθουσα που, σε πολλές περιπτώσεις, θυμίζει περισσότερο 19ο παρά 21ο αιώνα. Πίνακας, κιμωλία, αποστήθιση, τετράδιο. Δάσκαλος που μιλάει, μαθητής που ακούει. Ένα σύστημα που αξιολογεί με βάση τη μνήμη — όχι την κατανόηση, την κριτική σκέψη ή τη δημιουργικότητα.
Όπως σημειώνει ο κοινωνιολόγος Mark McCrindle, «τα σχολεία είναι θεσμοί του 19ου αιώνα, σε κτίρια του 20ού, που προσπαθούν να διδάξουν παιδιά του 21ου». Και κάπως έτσι εξηγείται γιατί οι μαθητές χάνουν το ενδιαφέρον τους: γιατί το σχολείο δεν συνδέεται πια με τον τρόπο που εκείνοι μαθαίνουν, νιώθουν και σκέφτονται.
Όταν η μάθηση γίνεται αγγαρεία
Πόσα παιδιά σήμερα πηγαίνουν στο σχολείο με ενθουσιασμό; Πόσα μαθαίνουν επειδή το απολαμβάνουν — και όχι απλώς για να «γράψουν καλά» στις εξετάσεις; Η βαθμοθηρία έχει γίνει αυτοσκοπός, και η μάθηση, αντί για περιπέτεια ανακάλυψης, έχει μετατραπεί σε μια διαδρομή με άγχος, πίεση και σύγκριση. Το αποτέλεσμα; Μαθητές χωρίς κίνητρο, χωρίς αυτογνωσία, που συχνά δεν γνωρίζουν τι πραγματικά τους ενδιαφέρει ή ποια είναι τα ταλέντα τους.
Αυτό το σύστημα δεν «χτίζει» σκεπτόμενους νέους, αλλά ανθρώπους που απλώς προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα σε έναν ατέλειωτο «αγώνα δρόμου» με μοναδικό κίνητρο το ποιός θα γράψει καλύτερο βαθμό. Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν να «παπαγαλίζουν», όχι να κατανοούν. Να υπακούν, όχι να δημιουργούν. Να φοβούνται το λάθος, αντί να το βλέπουν ως ευκαιρία για να εξελιχθούν.
Η απαξίωση των δημιουργικών μαθημάτων
Στην Αρχαία Αθήνα, η εκπαίδευση περιλάμβανε μουσική, θέατρο, άθληση και φιλοσοφία — μαθήματα που «έπλαθαν» ολόκληρο τον άνθρωπο. Σήμερα, όμως, τα δημιουργικά μαθήματα συχνά μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Οι τέχνες θεωρούνται «δευτερεύουσες» και το σχολείο εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά στα μαθήματα στα οποία θα εξεταστούν τα παιδιά στις Πανελλήνιες.
Αυτό έχει συνέπειες: αποκλείει τα παιδιά με καλλιτεχνικές τάσεις και υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, σταματάει να καλλιεργεί τη φαντασία και μειώνει τη χαρά της μάθησης. Και το πιο σημαντικό: αφήνει «εκτός ύλης» ορισμένα πιο σημαντικά «μαθήματα»: τη συνεργασία, την ενσυναίσθηση, τη διαχείριση των συναισθημάτων, την κριτική σκέψη. Δεξιότητες που χρειάζονται πολύ περισσότερο από την ικανότητα να γράψεις σωστά μια εξίσωση ή να θυμάσαι απ’ έξω ημερομηνίες.
Πώς μπορεί να αλλάξει η εκπαίδευση;
Το σχολείο του μέλλοντος πρέπει να είναι πιο… ανθρώπινο. Να βλέπει τον μαθητή όχι σαν εξεταζόμενο, αλλά σαν ένα παιδί που ανακαλύπτει τον κόσμο. Χρειάζεται να ενσωματώσει τις τεχνολογίες που ήδη αγαπούν τα παιδιά και να ενθαρρύνει τα ομαδικά projects και τη συνεργατική μάθηση. Να αφήσει χώρο για πειραματισμό, για αποτυχία, για δημιουργικότητα. Να περάσει από τη στείρα αποστήθιση στη βιωματική εμπειρία: με παιχνίδια ρόλων, δραματοποιήσεις, πειράματα, εξορμήσεις και δραστηριότητες που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του παιδιού και δεν το κάνουν απλά παθητικό θεατή.
Ένα σχολείο που θα εμπνέει τις νέες γενιές
Αν θέλουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν τη μάθηση, πρέπει να τους δείξουμε ότι η γνώση δεν είναι αγγαρεία και ότι δεν αποκτιέται μέσα από την στείρα αποστήθιση. Ότι το σχολείο δεν είναι… αγώνας δρόμου, αλλά ένα ενδιαφέρον και δημιουργικό ταξίδι — με στάσεις, προκλήσεις και όμορφες ανακαλύψεις!
Ίσως, λοιπόν, ήρθε η στιγμή να ξανασκεφτούμε: μήπως το σχολείο δεν μιλάει πια τη γλώσσα των παιδιών; Κι αν ναι, μήπως ήρθε η ώρα να τη μάθει ξανά από την αρχή;
πηγή: mama365.gr
