Health Rodos: Οι Millennials, η γενιά που ενηλικιώθηκε με το διαδίκτυο και τη συνεχή αλλαγή, δείχνουν να εγκαταλείπουν μαζικά την οργανωμένη θρησκεία. Πρόκειται για μια γενιά που δεν απαρνείται κατ’ ανάγκη την πνευματικότητα, αλλά απορρίπτει τις παραδοσιακές θρησκευτικές δομές. Νέα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως αυτή η μετατόπιση δεν είναι επιφανειακή ούτε τυχαία. Είναι αποτέλεσμα συγκρούσεων αξιών, εμπειριών και επιθυμίας για αυθεντικότητα.Η έρευναΜελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Socius βασίστηκε σε δεδομένα από πάνω από 1.300 νέους, γεννημένους στα τέλη της δεκαετίας του 1980, παρακολουθώντας την πορεία τους μέσα σε μία δεκαετία. Το δείγμα περιλάμβανε και ποιοτικά δεδομένα – 183 εις βάθος συνεντεύξεις, που προσέδωσαν συναισθηματικό και αφηγηματικό βάθος στην ποσοτική ανάλυση.AdvertismentΚαθώς οι συμμετέχοντες μεγάλωναν, το ποσοστό συμμετοχής σε θρησκευτικές τελετές και κοινοτικές δραστηριότητες μειωνόταν σταθερά. Το 60% δεν παρακολουθούσε πια καμία τελετή, και λιγότεροι από 70% δήλωναν ότι εξακολουθούν να πιστεύουν σε Θεό. Παράλληλα, αυξανόταν η προσφυγή σε ατομικές πρακτικές όπως ο διαλογισμός.Κοινωνικά και αξιακά αίτιαΗ έρευνα κατέδειξε ότι τα αίτια είναι περισσότερο κοινωνικά και αξιακά παρά δογματικά. Πολλοί νέοι εγκαταλείπουν τη θρησκεία επειδή αισθάνονται ότι συγκρούεται με τις αξίες τους γύρω από την ισότητα, τα δικαιώματα των LGBTQ+ ατόμων, και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Δεν χάνουν απλώς την πίστη τους, νιώθουν απογοήτευση από τη στάση των θρησκευτικών θεσμών απέναντι σε θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης.Όπως αναφέρει ένας συμμετέχων: «Δεν ήταν ότι σταμάτησα να πιστεύω. Ήταν ότι δεν μπορούσα να στηρίξω έναν θεσμό που αγνοεί ή καταπιέζει την ύπαρξη των φίλων μου». Η φωνή αυτή δεν είναι μοναδική.AdvertismentΑπό τη συλλογική θρησκευτικότητα στην ατομική πνευματικότηταΗ τάση αυτή δεν δείχνει απλώς εγκατάλειψη του θρησκευτικού χώρου, αλλά μετασχηματισμό του τρόπου με τον οποίο ορίζεται η πνευματικότητα. Οι Millennials δεν παύουν να αναζητούν νόημα, αλλά το κάνουν μέσα από διαδρομές που δεν απαιτούν ιεραρχία, κανονιστικά πλαίσια ή κηρύγματα.Προτιμούν την «εμπειρική πίστη», μια προσωπική σύνδεση με το πνευματικό που συχνά προέρχεται από τη φύση, την τέχνη, τη συλλογικότητα ή την εσωτερική σιωπή. Εδώ η έννοια του Θεού γίνεται πιο ρευστή, μεταμορφώνεται από «πρόσωπο» σε «βίωμα».Η τεχνολογία ως φορέας αλλαγήςΔεν μπορεί να αγνοηθεί ο ρόλος της τεχνολογίας σε αυτή τη μεταστροφή. Οι Millennials είναι η πρώτη γενιά που μεγάλωσε με πρόσβαση σε πληθώρα πηγών γνώσης. Η επαφή με διαφορετικά φιλοσοφικά και θρησκευτικά ρεύματα, σε συνδυασμό με την αύξηση της κριτικής σκέψης, ενίσχυσαν την αμφισβήτηση των απόλυτων αληθειών.Οι ψηφιακές κοινότητες, τα podcasts, τα βιβλία αυτοβελτίωσης, η ψυχολογία και η mindfulness έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην παροχή εναλλακτικών οδών νοήματος. Ο ψηφιακός κόσμος πρόσφερε ένα φόρουμ για να εκφραστούν νέες πνευματικές ταυτότητες, χωρίς την ανάγκη ένταξης σε παραδοσιακούς θεσμούς.Ο ρόλος της οικογένειας και της κοινωνίαςΗ απόφαση εγκατάλειψης της οργανωμένης θρησκείας συχνά συνοδεύεται από συγκρούσεις με το οικογενειακό περιβάλλον. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι νεαροί ενήλικες αποξενώνονται από τις οικογένειές τους ή αντιμετωπίζουν συναισθηματική πίεση. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις, η διαδικασία είναι ήπια, με αμοιβαία κατανόηση και σταδιακή αποδοχή.Η κοινωνία επίσης δείχνει να προσαρμόζεται. Οι κρατικοί θεσμοί, ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες, σταδιακά μεταβαίνουν από μια δημόσια ζωή με έντονο θρησκευτικό χρώμα σε πιο κοσμικά πρότυπα. Το σχολείο, η νομοθεσία, η πολιτική γίνονται ολοένα πιο ανεξάρτητα από θρησκευτικές αξιώσεις.Τι σημαίνει για το μέλλον της πίστηςΗ αποστασιοποίηση των Millennials δεν απορρέει μόνο από κρίση εμπιστοσύνης προς τους θρησκευτικούς θεσμούς, αλλά αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη πολιτισμική μετάβαση, από την παραδοσιακή συλλογικότητα σε πιο προσωπικές και ευέλικτες μορφές πνευματικότητας. Οι εκκλησίες, αν θέλουν να ανταποκριθούν σε αυτή την αλλαγή, χρειάζεται να μετασχηματίσουν τη δομή και τη γλώσσα τους, εγκαταλείποντας την αυθεντία υπέρ του διαλόγου και της ενσωμάτωσης. Ορισμένες κοινότητες ήδη το επιχειρούν, στρέφοντας την προσοχή τους σε δράσεις κοινωνικής ενδυνάμωσης και περιβαλλοντικής συνείδησης, αναζητώντας επαφή με μια νέα γενιά που δεν απαρνείται το πνευματικό αλλά απαιτεί αυθεντικότητα.Παράλληλα, η ατομική πνευματικότητα γίνεται όλο και πιο σημαντική πηγή ταυτότητας και εσωτερικής ισορροπίας για τους νέους, ως μια νέα μορφή πίστης.Η γενιά των Millennials λοιπόν δεν χάνει την πίστη, αλλά την αναπλαισιώνει. Η απόρριψη της οργανωμένης θρησκείας είναι στην πραγματικότητα μια πράξη αξιακής συνέπειας κι όχι απαξίωσης της. Αναζητούν αλήθεια, νόημα και κοινότητα σε χώρους πιο ανοιχτούς, ευέλικτους και συντονισμένους με τις αξίες τους.Πρόκειται για μια πολιτισμική αλλαγή που επαναπροσδιορίζει τον ρόλο της θρησκείας στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα. Και αυτή η αλλαγή δεν αφορά μόνο μια γενιά, αλλά μια ευρύτερη μετάβαση στον τρόπο που η κοινωνία αντιλαμβάνεται το θείο, το ηθικό και το ανθρώπινο.Πηγές:

• PsyPost, “Millennials are abandoning organized religion. A new study provides insight into why.”
• Schnabel, L. (2025). “Moral Disagreement and Declining Religious Involvement”, Socius: Sociological Research for a Dynamic World
• Pew Research Center Reports on Religion and Public Life
• Harvard Divinity School, “How We Gather: Millennials and the Unaffiliated Spiritual Search”

πηγή: enallaktikidrasi.com