Health Rodos: Οι αντιλήψεις γύρω από την υγεία των γυναικών δεν διαμορφώνονται μόνο από την επιστήμη αλλά και από πολιτισμικά στερεότυπα, ιστορικές παρανοήσεις και παγιωμένα συστήματα γνώσης που απέκλειαν τη γυναικεία εμπειρία. Παρά τη σημαντική πρόοδο στις βιοϊατρικές επιστήμες, πολλοί μύθοι εξακολουθούν να επηρεάζουν την ιατρική πράξη, τη διάγνωση και την αυτοεικόνα των γυναικών. Οι παρακάτω ενότητες αναλύουν μερικούς από τους πιο επίμονους.1. Η περίοδος είναι επώδυνη και δεν χρειάζεται ιατρική παρέμβασηΟ πόνος κατά την έμμηνο ρύση έχει κανονικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε σοβαρές παθήσεις όπως η ενδομητρίωση ή το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παραμένουν αδιάγνωστες για χρόνια. Η γυναίκα που αναφέρει χρόνιο πόνο αντιμετωπίζεται συχνά ως υπερβολική, αντί να ερευνηθεί η αιτία. Αυτή η σιωπηλή υπόθεση ότι ο πόνος είναι αναπόφευκτος έχει οδηγήσει χιλιάδες γυναίκες να ζουν με μη διαχειρίσιμα συμπτώματα χωρίς ιατρική στήριξη. Σε πραγματικά περιστατικά, η καθυστέρηση διάγνωσης ενδομητρίωσης αγγίζει κατά μέσο όρο τα 7-10 χρόνια. Η καθυστέρηση αυτή δεν οφείλεται μόνο στη φύση της νόσου, αλλά και στο γεγονός ότι ο πόνος της περιόδου συχνά αντιμετωπίζεται ως «φυσικός».Advertisment2. Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της ζωτικότηταςΑντί να αντιμετωπίζεται ως μεταβατική και φυσική περίοδος, η εμμηνόπαυση συχνά περιγράφεται ως βιολογική παρακμή. Ωστόσο, επηρεάζει ευρύτερα την ψυχική διάθεση, τη μνήμη, την ενέργεια και τη σχέση με το σώμα. Η απουσία ενημέρωσης και υποστήριξης οδηγεί πολλές γυναίκες να απομονώνονται ή να υποφέρουν σιωπηλά από καταστάσεις όπως κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου και ορμονικές ανισορροπίες που μπορούν να αντιμετωπιστούν. Σε πολλές χώρες, παρατηρείται έλλειψη εξειδικευμένων κλινικών εμμηνόπαυσης, γεγονός που δείχνει θεσμική υστέρηση. Η σιωπή που περιβάλλει την περίοδο αυτή εμποδίζει και την επιστημονική κατανόηση, με αποτέλεσμα την απουσία σύγχρονων θεραπευτικών προσεγγίσεων που να λαμβάνουν υπόψη το σύνολο των μεταβολών του οργανισμού.3. Οι γυναίκες υπερβάλλουν με τον πόνο τους Η ιδέα ότι οι γυναίκες «δραματοποιούν» τον πόνο τους έχει ιστορική ρίζα στον όρο «υστερία». Παρόλο που έχει καταργηθεί επιστημονικά, η αντιμετώπιση πολλών ασθενών παραμένει επηρεασμένη από αυτό το στίγμα. Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να λάβουν αγχολυτικά αντί για παυσίπονα σε επείγουσες μονάδες, για τον ίδιο πόνο με άνδρες ασθενείς. Αυτή η προκατάληψη καθυστερεί τις σωστές διαγνώσεις και ενισχύει την αμφισβήτηση του ίδιου τους του σώματος. Σε μαρτυρίες ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, ενδομητρίωση ή καρδιοπάθειες, η αρχική αντιμετώπιση από γιατρούς συχνά περιλάμβανε φράσεις όπως «είσαι αγχωμένη», «είναι ψυχολογικό», χωρίς να προηγηθεί ουσιαστική εξέταση.4. Οι καρδιοπάθειες είναι κυρίως ανδρικό πρόβλημαΗ καρδιοπάθεια είναι η πρώτη αιτία θανάτου για τις γυναίκες παγκοσμίως, όμως τα συμπτώματά της συχνά αγνοούνται. Επειδή δεν εμφανίζουν πάντα τον «τυπικό» πόνο στο στήθος, αλλά πιο διάχυτα συμπτώματα (ναυτία, δύσπνοια, εξάντληση), πολλές γυναίκες στέλνονται σπίτι με διάγνωση «άγχους» ή «στρες». Η ελλιπής ευαισθητοποίηση έχει τραγικές συνέπειες. Πραγματική υπόθεση: σύμφωνα με το British Heart Foundation, η πιθανότητα λανθασμένης διάγνωσης είναι 50% υψηλότερη για γυναίκες, συγκριτικά με άνδρες με τα ίδια καρδιακά συμπτώματα. Επιπλέον, οι γυναίκες υποβάλλονται σε αγγειογραφίες με μικρότερη συχνότητα και λαμβάνουν θεραπεία αργότερα, κάτι που αυξάνει τη θνησιμότητα.Advertisment5. Τα φάρμακα και οι θεραπείες λειτουργούν το ίδιο και στα δύο φύλαΗ πλειονότητα των φαρμακευτικών δοκιμών βασίζεται σε ανδρικά πρότυπα. Οι γυναίκες απορροφούν και μεταβολίζουν διαφορετικά τις φαρμακευτικές ουσίες, λόγω μεταβολικών, ορμονικών και ανατομικών διαφορών. Η έλλειψη προσαρμογής αυξάνει τον κίνδυνο παρενεργειών ή αναποτελεσματικότητας. Ορισμένα φάρμακα αποσύρθηκαν από την αγορά όταν διαπιστώθηκε ότι παρουσίαζαν παρενέργειες σχεδόν αποκλειστικά σε γυναίκες — φαινόμενο που συνδέθηκε με το γεγονός ότι οι κλινικές δοκιμές δεν περιλάμβαναν αντιπροσωπευτικό αριθμό γυναικών.6. Οι γυναίκες προστατεύονται από το ισχυρότερο ανοσοποιητικόΠαρότι οι γυναίκες παρουσιάζουν γενικά πιο ισχυρή ανοσολογική απόκριση, είναι επίσης πολύ πιο ευάλωτες σε αυτοάνοσες ασθένειες. Αυτό οφείλεται ακριβώς στην ένταση της ανοσολογικής τους λειτουργίας. Ο μύθος ότι έχουν «φυσική αντοχή» συσκοτίζει τον πραγματικό κίνδυνο και καθυστερεί την ιατρική αντιμετώπιση. Στον λύκο, για παράδειγμα, το 90% των ασθενών είναι γυναίκες, ενώ στην αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Χασιμότο οι γυναίκες έχουν σχεδόν δεκαπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης σε σχέση με τους άνδρες. Η διάγνωση σε πολλές περιπτώσεις καθυστερεί, διότι τα συμπτώματα παρουσιάζονται ασαφή και υποεκτιμώνται.Καιρός να καταρριφθούν οι μύθοιΟι μύθοι γύρω από τη γυναικεία υγεία είναι βαθιά ριζωμένοι τρόποι σκέψης που καθοδηγούν την επιστήμη, την ιατρική και την καθημερινή φροντίδα. Η κατανόηση και η διάλυση αυτών των μύθων είναι απαραίτητη όχι μόνο για την υγεία των γυναικών, αλλά και για την ίδια τη δικαιοσύνη και την ακρίβεια στην επιστημονική γνώση.Χρειάζεται επένδυση στην εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, ώστε να ενσωματώνουν στις διαγνώσεις και τις παρεμβάσεις τις πραγματικές διαφορές ανάμεσα στα φύλα. Παράλληλα, απαιτείται αναβάθμιση των ερευνητικών πρωτοκόλλων ώστε να εντάσσονται επαρκώς οι γυναίκες στις κλινικές δοκιμές. Αυτό δεν αποτελεί μόνο θέμα ισότητας, αλλά προϋπόθεση για την επιστημονική εγκυρότητα.Σε κοινωνικό επίπεδο, είναι κρίσιμο να ανοίξει ο δημόσιος διάλογος γύρω από τις πραγματικές εμπειρίες των γυναικών με το σώμα τους, το σύστημα υγείας και τη διάγνωση. Μια τέτοια πολιτισμική στροφή μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο ενσυναισθητική και ακριβή προσέγγιση, όπου η γυναικεία εμπειρία δεν υποτιμάται αλλά αναγνωρίζεται ως ισότιμο μέρος της ιατρικής γνώσης.Πηγές:– Deborah Coughlin, «The biggest health myths about women, busted», BBC Science Focus, 2024
– National Institutes of Health (NIH), «Women Underrepresented in Clinical Trials: Historical and Ongoing Disparities», 2023
– Maya Dusenbery, «Doing Harm: The Truth About How Bad Medicine and Lazy Science Leave Women Dismissed, Misdiagnosed, and Sick», HarperOne, 2018
– British Heart Foundation, «Women and heart disease: A silent threat», 2022
– Journal of Women. Health, «Sex-Based Differences in Pain Perception and Treatment», 2021
πηγή: enallaktikidrasi.com