Health Rodos: Πόσες φορές δεν έχουμε πει «το αφήνω για αύριο» και νιώσαμε άσχημα γι’ αυτό; Η αναβολή έχει σχεδόν ταυτιστεί με τεμπελιά, έλλειψη πειθαρχίας ή και προσωπική αποτυχία. Όμως τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο απλά. Η καθυστέρηση σε μια απόφαση, μια δράση ή μια υποχρέωση, μπορεί να είναι ένδειξη άγχους, σύγκρουσης, ψυχικής κόπωσης, ή σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και ένδειξη σοφίας.Για να ξεχωρίσουμε πότε πρόκειται για μηχανισμό άμυνας και πότε για συνειδητή επιλογή, χρειάζεται να κοιτάξουμε κάτω από την επιφάνεια. Εκεί όπου η «τεμπελιά» συχνά κρύβει κάτι πολύ πιο ανθρώπινο – φόβο, πίεση, υπερδιέγερση και ανάγκη για εσωτερική ισορροπία.AdvertismentΠότε η αναβολή είναι άμυνα και πότε προστασίαΗ παθητική αναβολή (procrastination) εμφανίζεται όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάτι που μας αγχώνει, μας φαίνεται πολύπλοκο ή απειλεί την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Σηματοδοτεί μια προσωρινή αδυναμία επεξεργασίας κι είναι ένας εύκολος τρόπος να αποφύγουμε την άμεση πίεση.Στον αντίποδα, υπάρχει και η ενσυνείδητη αναμονή. Είναι η επιλογή να μη δράσουμε ακόμα, επειδή αναγνωρίζουμε ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. Αυτό δεν αποτελεί αποφυγή, αλλά στρατηγική επιλογή. Επιλέγουμε την παύση επειδή θέλουμε να δράσουμε σε ευνοϊκότερο χρόνο, με ευνοϊκότερες συνθήκες.Η επιρροή της κοινωνίας στην εσωτερική μας φωνήΟι συνηθισμένες προτροπές στο παρόν κοινωνικό γίγνεσθαι είναι: «Να είσαι παραγωγικός», «κάνε περισσότερα», «μην χάνεις χρόνο». Αυτές οι φράσεις, ακόμα κι όταν δεν λέγονται άμεσα, κυκλοφορούν στη γλώσσα των μέσων, στα εργασιακά περιβάλλοντα, στη σχολική εκπαίδευση. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί άνθρωποι έχουν εσωτερικεύσει μια φωνή που τους πιέζει διαρκώς.AdvertismentΑυτή η φωνή λέει:
- Αν ξεκουράζεσαι, μάλλον χάνεις χρόνο.
- Αν αργείς να αποφασίσεις, κάτι πάει στραβά.
- Αν διστάζεις, δεν είσαι αρκετά ικανός.
Όταν αυτή η φωνή γίνει οικεία, είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε την αληθινή μας ανάγκη από την εσωτερικευμένη απαίτηση. Η παύση, ακόμα κι αν είναι απολύτως υγιής, μοιάζει «λάθος». Και έτσι, ερμηνεύουμε την ανάγκη μας για επιβράδυνση ως προβληματική.Αντί να ρωτάμε συνέχεια «Γιατί δεν το κάνω;», μπορούμε να ρωτήσουμε: «Τι μου ζητάει αυτή τη στιγμή ο εαυτός μου;»Η αναβολή ως ένδειξη μη ταύτισηςΈνας εργαζόμενος σε καλή θέση, με σταθερό εισόδημα και θετικό feedback από το περιβάλλον του, παρατηρεί ότι αναβάλλει διαρκώς συγκεκριμένα καθήκοντα. Δεν μπορεί να ξεκινήσει εύκολα, νιώθει αντίσταση και λέει συχνά «ίσως αύριο». Αρχίζει να πιστεύει ότι έχει θέμα με την αναβλητικότητα.Με τον καιρό, συνειδητοποιεί ότι η δυσκολία του δεν είναι έλλειψη θέλησης, αλλά εσωτερική σύγκρουση. Το αντικείμενο της δουλειάς του δεν τον εκφράζει πια. Η καθυστέρηση δεν είναι τεμπελιά. Είναι το σημάδι ότι δεν έχει πει ένα απαραίτητο “όχι”. Όταν το αναγνωρίζει, ξεκινά να επανατοποθετείται απέναντι στην εργασία του και τελικά κάνει μια συνειδητή μετακίνηση.Η σχέση με το άγχος και τη διαχείριση χρόνουΗ αναβλητικότητα συνδέεται συχνά με το άγχος απόδοσης, την τελειομανία και την υπερβολική αυτοκριτική. Όταν η δράση σημαίνει ρίσκο, το μυαλό προτιμά την ακινησία. Το “δεν κάνω τίποτα” φαντάζει πιο ασφαλές από το “κάνω κάτι και αποτυγχάνω”.Η ενσυναίσθηση χρόνου, από την άλλη πλευρά, βασίζεται στην ικανότητα να νιώθουμε πότε είναι η στιγμή για δράση και πότε για παύση. Αποτελεί εσωτερική, προσωπική ικανότητα, ανεξάρτητη των εξωτερικών πιέσεων και προτροπών.Πρακτική παρατήρησης:Καταγράψτε τρεις φορές που αναβάλατε κάτι αυτή την εβδομάδα. Για κάθε περίπτωση, απαντήστε:
- Ήταν όντως τεμπελιά;
- Ήταν ανάγκη για ξεκούραση;
- Ήταν υπερβολική πίεση;
- Ήταν κάτι άλλο;
Αυτή η συνειδητή παρατήρηση μειώνει τις ενοχές και αυξάνει τη συναισθηματική επίγνωση.Πότε χρειάζεται ώθηση και πότε παύση;Δεν υπάρχει γενικός κανόνας. Υπάρχουν όμως σήματα.Ώθηση χρειάζεται όταν…
- Έχετε την ενέργεια αλλά αναβάλλετε από φόβο αποτυχίας.
- Σκέφτεστε συνέχεια το ίδιο θέμα χωρίς να προχωράτε.
- Αισθάνεστε ανικανοποίητοι με το να μην δοκιμάζετε.
Παύση χρειάζεται όταν…
- Υπάρχει νοητική κόπωση, και κάθε ιδέα μοιάζει βαριά.
- Το σώμα σας σάς δείχνει σημάδια υπερκόπωσης.
- Νιώθετε ότι χρειάζεστε χρόνο για εσωτερική κατανόηση πριν τη δράση.
Το κρίσιμο είναι η ευθυγράμμιση. Πράττω όταν είμαι έτοιμος κι όχι όταν με κυνηγάει η ενοχή.Ο χρόνος γίνεται σύμμαχος όταν τον σεβόμαστεΗ αναβολή μπορεί να είναι ένδειξη εσωτερικής επεξεργασίας. Μια παύση που προκύπτει όταν το άτομο δίνει προτεραιότητα στη σαφήνεια, στην κατανόηση και στην ψυχική ετοιμότητα. Όταν ο ρυθμός της ζωής καθορίζεται εκ των έσω αντί να επιβάλλεται απ’ έξω, δημιουργείται χώρος για αυθεντικές αποφάσεις. Η εξέλιξη ακολουθεί μια διαδρομή που δεν βασίζεται μόνο στην ταχύτητα, αλλά στην ακρίβεια και στη σύνδεση με τις πραγματικές ανάγκες. Η συνειδητή καθυστέρηση τότε σημαίνει προετοιμασία και κάθε φορά που επιτρέπουμε στον εαυτό μας να περιμένει ώσπου να νιώσει έτοιμος, ενισχύουμε την προσωπική μας συνοχή. Επιλογές που βασίζονται σε εσωτερική ετοιμότητα τείνουν να έχουν διάρκεια. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η αναμονή παύει να μοιάζει με καθυστέρηση και γίνεται ενεργητική στάση.Πηγές
- Piers Steel (2011). The Procrastination Equation.
Πώς και γιατί αναβάλλουμε και ποια είναι η σχέση της αναβλητικότητας με το άγχος και τα κίνητρα. - Tim Urban (TED Talk, 2016). Inside the Mind of a Master Procrastinator.
Προσιτή και χιουμοριστική αναπαράσταση του πώς λειτουργεί η αναβολή στο μυαλό μας. - Tara Brach (2020). Radical Compassion.
Πώς η παύση και η ενσυνείδηση μάς επιτρέπουν να δρούμε με περισσότερη κατανόηση.
πηγή: enallaktikidrasi.com
