Health Rodos: Η παρατεταμένη έκθεση σε αιωρούμενα σωματίδια PM2.5 – τα οποία είναι τόσο μικρά που μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και στην κυκλοφορία του αίματος – εντείνει κατά 12% τον κίνδυνο εισαγωγής σε νοσοκομείο για σοβαρές μορφές άνοιας, ιδιαίτερα για τη νόσο με σωμάτια Lewy, που είναι η τρίτη συχνότερη μορφή άνοιας, μετά τη νόσο Alzheimer και την αγγειακή άνοια.
Αυτό το συμπέρασμα προέκυψε από μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Science», η οποία αξιολόγησε δεδομένα νοσηλειών 56,5 εκατομμυρίων ανθρώπων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε συνέντευξή της στο Πρακτορείο Fm και στην Τάνια Μαντουβάλου, η Παθολόγος καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η οποία παρουσίασε την εν λόγω έρευνα, τόνισε ότι το πιο ανησυχητικό εύρημα ήταν ότι σε περιοχές με αυξημένη ρύπανση, οι νοσηλείες για άνοια με σωμάτια Lewy παρατηρούνταν συχνότερα σε σχέση με τις νοσηλείες για Πάρκινσον χωρίς άνοια. Αυτή η παρατήρηση υποδηλώνει ότι η ρύπανση μπορεί να επιταχύνει την εμφάνιση της νόσου σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση.
Η ασθένεια ενδέχεται να διασπείρεται μέσω του «άξονα εντέρου-εγκεφάλου»
«Μέσω πειραμάτων σε ποντίκια, η ίδια ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι η εισπνοή αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 για δέκα μήνες επέφερε σοβαρές βλάβες στη μνήμη και συρρίκνωση σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τις γνωστικές λειτουργίες. Εξαιρετικά ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι οι παθολογικές συσσωρεύσεις της πρωτεΐνης άλφα-συνουκλεΐνης, που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της Lewy body dementia, ανιχνεύθηκαν όχι μόνο στον εγκέφαλο αλλά και στο έντερο και τους πνεύμονες. Αυτό ενισχύει την υπόθεση ότι η νόσος μπορεί να ξεκινά εκτός του εγκεφάλου και να διαχέεται μέσω του «άξονα εντέρου-εγκεφάλου», καθώς η ρύπανση μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδεις διεργασίες που οδηγούν σε εκφυλισμό των νευρικών κυττάρων».
Με κάθε αύξηση 5 μικρογραμμαρίων σωματίων ανά κυβικό μέτρο αέρα, ο κίνδυνος άνοιας ενισχύεται κατά 8%
Ταυτόχρονα, μια συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο «Lancet Planetary Health» επιβεβαίωσε τη σημασία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ως σημαντικού παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη άνοιας, ανέφερε η καθηγήτρια.
Αναλύοντας δεδομένα από 51 μελέτες που περιλάμβαναν περισσότερους από 26 εκατομμύρια ανθρώπους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η παρατεταμένη έκθεση σε PM2.5 συνδέεται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας κατά 8% για κάθε αύξηση 5 μικρογραμμαρίων σωματιδίων ανά κυβικό μέτρο αέρα.
Η επιρροή αυτή ήταν εντονότερη σε πληθυσμούς που διαμένουν κοντά σε βιομηχανικές ζώνες ή πολυσύχναστα οδικά δίκτυα, κάτι που υπογραμμίζει τη σύνδεση του φαινομένου με τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα είναι αυτά που πλήττονται περισσότερο.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η άνοια δεν οφείλεται αποκλειστικά στη γήρανση, αλλά και στις περιβαλλοντικές συνθήκες που βιώνουμε». Η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν αποτελεί μόνο περιβαλλοντική πολιτική, αλλά και επένδυση στη δημόσια υγεία, υπογράμμισε η κ. Ψαλτοπούλου, προσθέτοντας ότι μέτρα όπως η βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών, η σταδιακή απομάκρυνση ρυπογόνων καυσίμων και η δημιουργία πράσινων χώρων μπορούν να λειτουργήσουν ως προστατευτικό ασπίδιο, τόσο για το περιβάλλον όσο και για την υγεία του εγκεφάλου μας.
Γύρω στα 3 δισ. ευρώ το ετήσιο οικονομικό βάρος της νόσου στην Ελλάδα
Η άνοια αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τα σύγχρονα συστήματα υγειονομικής φροντίδας και κοινωνικής υποστήριξης, με σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο για τους ασθενείς αλλά και για τις οικογένειές τους, την κοινωνία και την οικονομία. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, η άνοια είναι ένα από τα κρίσιμα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα υγείας, με περίπου 200.000 ασθενείς και 280.000 άτομα που εμφανίζουν ήπια νοητική διαταραχή.
«Το ετήσιο οικονομικό βάρος της νόσου υπολογίζεται γύρω στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως προκύπτει από ιατρικές δαπάνες, κοινωνικές υπηρεσίες και κυρίως τη φροντίδα που παρέχουν οι οικογένειες. Το μέσο μηνιαίο κόστος ανά ασθενή ανέρχεται σε περίπου 820 ευρώ, εκ των οποίων τα 710 ευρώ επιβαρύνουν την ιδιωτική οικονομία και μόλις 110 ευρώ καλύπτονται από το κράτος. Με την αναμενόμενη αύξηση των περιστατικών σε 276.000 το 2030 και 365.000 το 2050, το συνολικό κόστος αναμένεται να αυξηθεί αισθητά, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση, πρόληψη και ανάπτυξη υποστηρικτικών υποδομών».
Στην ΕΕ: Έως 74.000 ευρώ το ετήσιο κόστος ανά άτομο
Οι οικογένειες πλήττονται ιδιαίτερα από τη νόσο Alzheimer, καθώς για κάθε ασθενή με άνοια απαιτούνται 2 έως 3 άτομα για τη φροντίδα τους, αναφέρει η κ. Ψαλτοπούλου.
«Αυτό σημαίνει ότι, μέχρι το 2030, περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι στη χώρα μας θα επηρεάζονται καθημερινά από την άνοια, συμπεριλαμβανομένων ασθενών και φροντιστών. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ετήσιο κόστος της άνοιας μπορεί να φτάσει, σε σοβαρές περιπτώσεις, έως και τα 74.000 ευρώ ανά άτομο, με πάνω από το 90% αυτών των εξόδων να σχετίζονται με τη φροντίδα και την παρατεταμένη περίθαλψη. Αυτές οι πληροφορίες αναδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη για αποτελεσματικές θεραπείες και υποστηρικτικά συστήματα για τη διαχείριση της αυξανόμενης επιδημίας και των οικονομικών της επιπτώσεων».
Η μάχη κατά της άνοιας απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει την έγκαιρη διάγνωση, την επένδυση σε νέες θεραπείες, τη στήριξη των άτυπων φροντιστών και την κοινωνική φροντίδα. Παράλληλα, η καταπολέμηση των παραγόντων κινδύνου, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, είναι κρίσιμη για τον περιορισμό της μελλοντικής διάδοσης της νόσου. Αν οι στρατηγικές πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης συνδυαστούν με πολιτικές που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και του περιβάλλοντος, τότε θα μειωθεί όχι μόνο το οικονομικό και κοινωνικό βάρος της άνοιας, αλλά και θα προστατευθεί η υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, κατέληξε η κ. Ψαλτοπούλου.
Δείτε επίσης:
Νέα έρευνα: Πώς τα εμβόλια για την απώλεια βάρους μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας
πηγή: trelokouneli.gr