Health Rodos: Ο 22 ετών Άμον Κιπρούτο Μέλυ σκέφτηκε ότι πουλώντας το νεφρό του, θα ξεκινούσε μια νέα, καλύτερη ζωή. Η ζωή σε ένα χωριό στη δυτική Κένυα ήταν δύσκολη
Ένα διεθνές δίκτυο εμπορίας οργάνων εκμεταλλεύεται ευάλωτους ανθρώπους στην Κένυα και τις ελπίδες εκείνων που χρειάζονται απεγνωσμένα όργανα στη Γερμανία. Μία έρευνα της DW με το ZDF και το Spiegel.Ο είκοσι δύο ετών Άμον Κιπρούτο Μέλυ σκέφτηκε ότι πουλώντας το νεφρό του, θα ξεκινούσε μια νέα, καλύτερη ζωή. Η ζωή σε ένα χωριό στη δυτική Κένυα ήταν δύσκολη για εκείνον μετά την πανδημία του COVID. Παλεύει να βρει ένα σταθερό εισόδημα, μετακομίζοντας από τη μια δουλειά στην άλλη — σε έναν έμπορο αυτοκινήτων, ένα εργοτάξιο και αλλού. Μια μέρα, ένας φίλος του είπε για έναν γρήγορο και εύκολο τρόπο να κερδίσει 6.000 δολάρια. «Μου είπε ότι θα ήταν καλή συμφωνία να πουλήσω το νεφρό μου», είπε ο Άμον. Ακουγόταν σαν ευκαιρία, αλλά τον οδήγησε σε ένα σκοτεινό δίκτυο εκμετάλλευσης, απόγνωσης και τύψεων.Τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης Der Spiegel, ZDF και DW εντόπισαν τα μονοπάτια των πωλητών οργάνων και των αγοραστών, ανέλυσαν έγγραφα, μίλησαν με πληροφοριοδότες και επαγγελματίες υγείας και αποκάλυψαν πώς ένα διεθνές δίκτυο – που εκτείνεται από ένα νοσοκομείο στην Κένυα, προσέλκυε σκιώδεις διακινητές από τη Γερμανία. Οι νέοι, απελπισμένοι για χρήματα, και οι ηλικιωμένοι, απελπισμένοι για ένα όργανο που σώζει ζωές. Ο Άμον παρουσιάστηκε σε έναν μεσάζοντα που οργάνωσε τη μεταφορά στο νοσοκομείο Mediheal στην πόλη Ελντορέτ, στη δυτική Κένυα. Εκεί έγινε δεκτός από Ινδούς γιατρούς που του έδωσαν έγγραφα στα αγγλικά, μια γλώσσα που δεν καταλάβαινε.
Ένα συνδικάτο εκμετάλλευσης
Δεν ενημερώθηκε για κινδύνους για την υγεία του. «Δεν μου εξήγησαν τίποτα. Αυτός που με είχε πάρει έδειξε τους ανθρώπους γύρω μας και είπε: Κοιτάξτε, όλοι έκαναν δωρεές, και μάλιστα θα επιστρέψουν στη δουλειά». Μετά την επέμβαση, πληρώθηκε μόνο 4.000 δολάρια αντί των 6.000 δολαρίων που του είχαν υποσχεθεί. Με αυτά, αγόρασε ένα τηλέφωνο και ένα αυτοκίνητο που χάλασε γρήγορα. Αμέσως μετά, η υγεία του επιδεινώθηκε. Ένιωθε ζαλάδα και αδυναμία και τελικά λιποθύμησε στο σπίτι. Η μητέρα του σοκαρίστηκε όταν έμαθε ότι ο γιος της πούλησε το νεφρό του. Η ιστορία του Άμον φαίνεται να είναι μία από τις πολλές.Ο Βίλις Οκούμου, ερευνητής ζητημάτων οργανωμένου εγκλήματος από το Ναϊρόμπι στο Ινστιτούτο Μελετών Ασφαλείας στην Αφρική, μίλησε με αρκετούς νεαρούς άνδρες που του είπαν ότι είχαν πουλήσει τα νεφρά τους στην πόλη Ογιουγκίς, 180 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ελντορέτ. «Στην πραγματικότητα, πρόκειται για οργανωμένο έγκλημα», είπε. Εκτιμά ότι έως και εκατό νεαροί άνδρες μόνο στο Ογιουγκίς μπορεί να έχουν πουλήσει τα νεφρά τους, πολλοί από τους οποίους υποφέρουν από προβλήματα υγείας, καθώς και από κατάθλιψη και ψυχολογικά τραύματα. «Δεν νομίζω ότι θα φτάσουν τα 60», πρόσθεσε. Η DW μίλησε με τέσσερις νεαρούς άνδρες στο Ογιουγκίς που λένε ότι πούλησαν τα νεφρά τους για μόλις 2.000 δολάρια. Διηγήθηκαν πώς, μετά την εγχείρησή τους, οι μεσίτες τους ζήτησαν να «στρατολογήσουν» νέους δωρητές για μια προμήθεια $400 ο καθένας.
Ο δωρητής έγινε στρατολόγος
Μια αλυσίδα εκμετάλλευσης «Υπάρχει μια νομική γκρίζα ζώνη που εκμεταλλεύεται αυτό το συνδικάτο», εξήγησε ο Οκούμου. «Δεν υπάρχει νόμος που να σας εμποδίζει να δωρίσετε το νεφρό σας για χρήματα και δεν μπορείτε να διωχθείτε για αυτό», είπε, αναφερόμενος σε πληροφορίες που έλαβε από τη διεθνή μονάδα οργανωμένου εγκλήματος στην αστυνομία της Κένυας. Αυτό που επιτρέπεται, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Κένυας, είναι οι δωρεές οργάνων σε συγγενείς ή για αλτρουιστικούς λόγους.Μιλώντας στην DW υπό τον όρο της ανωνυμίας, πρώην επί χρόνια υπάλληλος του Mediheal Hospital αποκάλυψε ότι η αγοραπωλησία μοσχευμάτων ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια. Αρχικά, αποδέκτες προέρχονταν από τη Σομαλία και δωρητές από την Κένυα. Στη συνέχεια, όμως, το 2022, οι αποδέκτες άρχισαν να προέρχονται από το Ισραήλ και, από το 2024, από τη Γερμανία. Οι δωρητές για αυτούς τους ευκατάστατους πελάτες μεταφέρονται από χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν ή το Πακιστάν.Η πηγή είπε ότι ζητήθηκε από τους δωρητές να υπογράψουν έγγραφα που να δηλώνουν ότι είναι συγγενείς με παραλήπτες που δεν γνώρισαν ποτέ και ότι συναίνεσαν για αφαίρεση νεφρού χωρίς να ενημερωθούν για πιθανούς κινδύνους για την υγεία, ενώ κάποιοι από αυτούς δεν ήταν καν αρκετά μεγάλοι. «Εξαιτίας του γλωσσικού φραγμού, απλώς υπογράφουν», είπε ο πρώην υπάλληλος.
Μετάβαση σε μια πιο προσοδοφόρα αγορά
Από τότε που μεταπήδησαν από Σομαλούς λήπτες σε Ισραηλινούς και Γερμανούς, οι επιχειρήσεις ανθούν, με κάθε αποδέκτη να πληρώνει έως και 200.000 δολάρια για ένα νεφρό – ποσό που επιβεβαιώνεται από πολλές πηγές. Ο πρώην υπάλληλος του νοσοκομείου είπε στην DW ότι ένα πρακτορείο που ονομάζεται «MedLead» ήταν υπεύθυνο για την εύρεση διεθνών δωρητών και αποδεκτών.Στον ιστότοπό της, η MedLead ισχυρίζεται ότι παρέχει δωρεές νεφρών εντός 30 ημερών «σύμφωνα με τη νομοθεσία για τη δωρεά οργάνων». Στη σελίδα της στο Facebook υπάρχουν βίντεο με άτομα που ευχαριστούν τη MedLead για τη βοήθειά της να αποκτήσουν ένα νέο νεφρό στην Κένυα. Το πιο πρόσφατο βίντεο στον ιστότοπο δείχνει τη Σαμπίνε Φίσερ Κούγκλερ, μια 57χρονη γυναίκα από το Γκουντσενχάουζεν της Γερμανίας, η οποία πάσχει από νεφρική νόσο εδώ και 40 χρόνια.Αφού ένα πρώτο νεφρό αντικατάστασης σταμάτησε να λειτουργεί, ήταν απελπισμένη να βρει ένα δεύτερο. Αλλά η λίστα αναμονής για ένα νέο νεφρό στη Γερμανία είναι μεγάλη, μπορεί να πάρει οκτώ έως δέκα χρόνια. Στη Γερμανία, μόνο οι νεφροί των νεκρών που συμφώνησαν ρητά στη δωρεά οργάνων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεταμοσχεύσεις και δεν υπάρχουν αρκετοί δότες για τα περισσότερα από 10.000 άτομα που περιμένουν νεφρό.
Με όπλο τους την απόγνωση
Η έλλειψη δωρεών οργάνων στροφοδοτεί την απόγνωση και οδηγεί στο εξωτερικό. Η Σαμπίνε συνάντησε μόνο για λίγο τον δότη της, έναν 24χρονο άνδρα από το Αζερμπαϊτζάν. Το συμβόλαιο ισχυριζόταν ότι δεν πληρωνόταν, αν και η ίδια είπε ότι πλήρωσε μεταξύ 100.000 και 200.000 δολαρίων στη MedLead. «Ίσως είμαι λίγο εγωίστρια επειδή ήθελα αυτό το νεφρό και το πιο σημαντικό ήταν ότι το συμβόλαιο φαινόταν εντάξει. Αλλά είναι ξεκάθαρο. Η επέμβαση δεν είναι τόσο καθαρή όσο φαίνεται».Σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία, η πληρωμή για ένα όργανο είναι παράνομη και οι παραβάτες αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και πέντε ετών. Ο άνδρας πίσω από το MedLead είναι ένας Ισραηλινός πολίτης που ονομάζεται Ρόμπερτ Σπολάνσκι, ο οποίος, σύμφωνα με κατηγορητήριο του 2016 από το Ειρηνοδικείο του Τελ Αβίβ, έχει κατηγορηθεί ότι πραγματοποίησε μεγάλο αριθμό παράνομων μεταμοσχεύσεων νεφρού στη Σρι Λάνκα, την Τουρκία, τις Φιλιππίνες και την Ταϊλάνδη, μαζί με έναν άνδρα που ονομάζεται Μπόρις Βόλφμαν, ο οποίος φέρεται να ήταν επικεφαλής του δικτύου. Ο Βόλφμαν κατηγορήθηκε ότι είχε ήδη εμπλακεί σε παράνομες δραστηριότητες μεταμόσχευσης αλλού.
«Είναι λίγο μυστήριο»
Ο Σπολάνσκι αρνείται οποιαδήποτε σχέση με τον Βόλφμαν. Σε ένα email προς το Der Spiegel, το ZDF και τη DW, η MedLead δήλωσε ότι δεν έχει καμία ανάμειξη στον εντοπισμό δωρητών, ότι όλοι οι δωρητές είναι 100% εθελοντές με αγνά κίνητρα και ότι το MedLead λειτουργεί με διαφάνεια και σε πλήρη συμμόρφωση με το νόμο από την ίδρυσή του. Η ερευνητική ομάδα πήγε μυστικά στο Eka Hotel στο Ελντορέτ, μόλις ένα χιλιόμετρο από το νοσοκομείο Mediheal, για να μιλήσει με αλλοδαπούς ασθενείς που περίμεναν μεταμοσχεύσεις.Μερικοί είναι εμφανώς αδύναμοι, ταξιδεύουν με μέλη της οικογένειας. Μια Ρωσίδα, η οποία περίμενε για εγχείρηση νεφρού για τον σύζυγό της, είπε: «Κανείς δεν δίνει το νεφρό του δωρεάν». Ένας 72χρονος Ισραηλινός που υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση στο νοσοκομείο Mediheal είπε: «Είναι λίγο μυστήριο. Δεν πρέπει να πληρώσεις, αλλά πληρώνεις. Η ιστορία είναι ότι είναι ένας ξάδερφός μου κατά κάποιο τρόπο βρέθηκε στην Ανατολική Αφρική την ίδια στιγμή με εμένα». Στην ηλικία του δεν θα είχε καμία πιθανότητα να λάβει νεφρό στο Ισραήλ, είπε.Πίσω στο Ναϊρόμπι, ο Δρ Τζόναθαν Γουάλα, επικεφαλής της Νεφρικής Εταιρείας, έχει περιθάλψει αρκετούς ασθενείς που επέστρεψαν με μετεγχειρητικές επιπλοκές. «Έχουμε αναφορές για Ισραηλινούς ασθενείς που επιστρέφουν με σοβαρές λοιμώξεις, ορισμένοι με νεφρούς που βασικά έχουν πεθάνει». Οι συνάδελφοί του έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου στις αρχές της Κένυας για ανήθικες μεταμοσχεύσεις που πραγματοποιούνται στο νοσοκομείο Mediheal.
Επιχείρηση υπό υψηλή προστασία
Το 2023, το υπουργείο Υγείας της Κένυας πραγματοποίησε έρευνα στο νοσοκομείο Mediheal και διαπίστωσε ότι οι δότες και οι λήπτες συχνά δεν είχαν σχέση. Πραγματοποιήθηκαν ορισμένες μεταμοσχεύσεις υψηλού κινδύνου, όπως σε ασθενείς με καρκίνο ή σε εξαιρετικά ηλικιωμένους. Σχεδόν όλες οι διαδικασίες πληρώθηκαν σε μετρητά. Η έκθεση συνέστησε ότι «ο ισχυρισμός για εμπορία οργάνων πρέπει να διερευνηθεί από τις αρμόδιες αρχές». Παρά τα ανησυχητικά ευρήματα, η έκθεση δεν δημοσιοποιήθηκε ποτέ και δεν ελήφθη κανένα μέτρο.Ένας τοπικός ιδιωτικός ερευνητής στο Ελντορέτ, ο οποίος έχει παρακολουθήσει το παράνομο εμπόριο μοσχευμάτων, είπε ότι τουλάχιστον άλλα δύο νοσοκομεία εμπλέκονται επίσης. Όμως, είπε, «αν ερευνούσα αυτές τις υποθέσεις θα κινδύνευε η ζωή μου». «Υπάρχουν πολύ ισχυροί άνθρωποι που μπορεί να εμπλέκονται».Ιδρυτής και πρόεδρος του Ομίλου Mediheal είναι ο Σουαρούπ Μίσρα. Ο Ινδός είναι πρώην βουλευτής και λέγεται ότι έχει καλές σχέσεις με τον πρόεδρο της Κένυας, Γουίλιαμ Ρούτο. Παρά τις επίμονες κατηγορίες για εμπορία οργάνων, ο πρόεδρος τον διόρισε πρόεδρο του κρατικού Ινστιτούτου Εμβολίων BioVax της Κένυας τον περασμένο Νοέμβριο, ένας ρόλος που επιτρέπει στον Μίσρα να εκπροσωπεί την Κένυα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και απέναντι σε ξένους κυβερνητικούς αξιωματούχους.Ο Μίσρα δεν απάντησε σε επανειλημμένες οχλήσεις για συνέντευξη και άφησε μια λίστα ερωτήσεων αναπάντητη. Εν τω μεταξύ, ο Άμον και άλλοι σαν αυτόν αγωνίζονται να επιβιώσουν με ένα νεφρό, η υγεία τους βρίσκεται σε κίνδυνο και οι ελπίδες τους συντρίβονται: «Αν μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, δεν θα είχα δεχτεί να αφαιρεθεί το νεφρό μου. Μισώ τον εαυτό μου γι’ αυτό».Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
..
..
πηγή: skai.gr
